LUMINUM Festum

LUMINUM Festum

Hebr. Gap desc: Hebrew Gr. Λυχνοκαΐα, Luminum accensio, festum erat apud Hebraeos, Encaeniis Maccabalcis coniunctum. Quasi πυρσῶν, Facularum festum, quod erat Argivis anniversarium, teste Paus. Corinth s. Λαμπάδος, cuius nominis triplex erat Atheniensibus festum s. certamen; in Panathenaeis, Hephaestiis et Promethiis, apud Harp. in Λαμπάς. Uti etiam in Christianismo, quum festo, quod Υ῾παντὴ et Υ῾παπαντὴ, in Eccl. utraqueantiquitus, pro Simeonis et D. N. I. C. in Templo occursu postridie Kal. Febr. ex in stitutione Pelagii I. ac Iustiniani I. celebrato, uti legimus apud Sigebertum A. C. 542. coniunctus tandem fuerit καθαρισμὸς, qui tunc temporis evenit Lucae c. 2. v. 22. B. Mariae Virginis s. Purifiratio, Syris dicta Introltus Domini N. in templum; huic adiecisse dicitur Sergius Papa, circa A. C. 690. s. sub iustiniano II. cereorum quotannis numerosissimorum usum sollennem, velut ex ritu Luminum in Lupercalibus et Februis, eodem in mense, pro lustrationibus aut purificationibus adhibitorum, paganico, Christianismi festivitati aptatum, unde nomen ei a cereis illis s. candelis, Chandeleur, item la Chandeleuse, et similia in linguis provincialibus, ut in Germanica et belgica Lichtmesse, in Angl. Candlemasse. Quo nomine quod quidam accipiunt velut iam celebratum tempore Greg. Naz. ex eo quod ille in Orat. 39. et 40. εἰς τὰ ἅγια φῶτα τῶ Ε᾿πιφανίων, in Sancta Lumina Epiphaniorum, habet τὴν ἁγιαν τῶ φώτων ἡμέραν, Sanctum Luminum diem, non leviter hallucinantur. Sic enim aliis dictus est Epiphaniorum dies, quâ baptismatis eius, quo illuminavit homines, festum in illo celebratur. Nihil vero illic quicquam de candelarum aut facum lumine. Maccabaica autem Luminum accensio, sive ut pars Encaeniorum, s. appendix singularis, sive ut festum per se cum Encaeniis, habenda est. Ioseph. Φῶτα, Lumina, vocat, et ubi summam Hebraeorum in Encaeniis ipsis laetitiam ac felicitatem, anniversariamqueve, apud posteros, eiusdem observationem enarrat, l. 12. c. 11. Τὴν ἑορτὴν, inquit, ἄγομεν καλοῦντες αὐτὴν φῶτα, ἐκ τοῦ παῤ ἐλπίδας οἶμαι ταύτην ἡμῖν φανῆναι τὴν ἐξουσίαν τὴν προσηγορίαν θέμενοι τῇ ἑορτῇ, Festum celebramus, vocantes illud Lumina; opinor ideo, quod ex insperato nobis illuxerit illa felicitas s. potestas. Ubi Genebrardus, pro φῶτα habet la feste des lumieres. Christiani subinde Iosephe hîc suppares, ut idem Genebrardus in Kal. Hebr. Comm. eius Psalmos praefixis, qui institutum vult, ob Lumen Religionis a Macedonibus exstincta recuperatum. Ad Graeca vero illa animadvertens Ioseph. Scalig. de Emend. Temp. l. 5. Atqui non scimus, ait, per illos dies octo, tantum Lucernarum ab illis accendi, ut nusquam alias plus. Itaque inde appellatio, τῶ φώτων καὶ τῆς λυχνοκαῒας Et quidem verum, in Luminum adeo sollenni, per Festi illius octiduum, in Synagogis singulisque domibus, accensione, satis conspici videri nominis illius rationem, Sed origo omnino heicalia, cum accensionis eiusmodialia causa, quae, ut miraculum, eveniebat, in ipsa templi sacroru que in stauratione Maccabaica, a Talmudicis expressiusassignatur. Nimirum scimus, ex Verbo Dei, Exodi c. 25. v. 31. et Num. c. 8. v. 2. in Tabernaculo Testimoniilucernas septem candelabri sacri ramis et hastili impositas, quae perpetuo ardentes, oleo puro e publico supplendo, alerentur, Lev. c. 24. v. 2. In templo autem postmodum primo, decem fuisse,

1. Reg. c. 7. v. 49. quibus olei puri copia non impar. Similia in templo secundo; quod cum profanaret Antiochus, adeo etiam aiunt magistri eum, uti sacram supellectilem reliquam, ita et oleum, quantum nactus est, sacrum aut abstulisse, destruxisse aut polluisse, ut quum repurgareturiam templum suppellectilisque illius pars quaelibet diligentius excuteretur, unicum tantum olei sacri vasculum s. lenticula, sigillo munita Pontificis Max. intacta reperta fuerit: illam autem adeo fuisse exiguam, ut nec diei unici lucernis sola sufficeret. Atqui nihilominus, ne oleum deesset purm, adeo per octo illos Encaeniorum dies iugiterita, ex miraculo, oleum illud crevisse atque continenter repletum esse, ut satis in serviret lucernis in templo dierum illorum cunctis; circa quorum finem (nam ob loci, undesive olivas sive oleum eiusmodi afferri oportuit, distantiam, itineris sc. eundo et redenundo quatriduani, citius oleum sibi compararenequibant) nec ante, oleum huic rei purum esse ab iis confectum, atque in miraculi illius memoriam, in festo Encaeniorum, tot Lumina perpetuo dein fuisse in templo, dum stabat et postea in Synagogis domibusque accendi solita. Hinc Gemara Babylonia ad tit. Sabbath. c. 2. p. 21. 2. ubi Festi huius, ut die 25. Casleu celebrati mentio fit: Cum introibant Graeci in Templum, polluebant quidquid erat ibi olei (ipsis repertum) et invalescens dein Regnum domûs Hasmoniacae eos deuvicit, quae dum scrutabatur, non inveniebat plusquam lenticulam unicam, quae maneret sub sigillo Pontificis Maximi intacta. In ea autem cum neutiquam haberetur plus olei, quam quod accensioni diei unici sufficeret, miraculum in eo factum est, et inde accendebant per octiduum. Et iuxta Maimonides Halach. Megiila Wechanocha c. 3. §. 2. Quando invaluêre Israelitae adversus hostes suos et disper didêre eos die 25. mensis Casleu, introibant in templum, ubi non reperiebant plus olei, quam lenticulam unam: nec in ea erat plus quam accensioni tantum unius diei sufficeret. At nihilominus accendebant ex eo per totos octo dies, usque dum scilicet contusis olivis ex eis oleum fieret purum. Dein subiungit, Et iam dictam ob causam constituêre Sapientes Saeculi illius, ut dies illi octo (anniversarii) quorum initium dies 25. Casleu, dies essent laetitiae et laudationis. Et Accendere mos est in eis Lumina Tempore vespertino, ad ostium domorum, nocte qualibet noctium illarum octo, ut miraculum inde agnoscatur palamque reddatur. Dies hi nuncupantur encaenia s. Dedicatio. Atque interdicitur in eis Luctus et ieiunium, sicuti in festo Purim s. Sortium. Accensio etiam huiusmodi praecepptum, ex Scribarum (eorum, quirebus praeessent; qualis locutio passim denotat auctoritatem apud eos humanam, nec ius omnino aliquod divinum) pendet, uti etiam Megillah (s. libri Hester in festo Purim) et quamplurima alia. Benedictionibus, precibus

laudationibusque festi dein ostensis, addit Ib. c. 4. accensionem sieri debere sollennem, ut ad ostium domûs cuiusque, ita, ubi bina fuerint ostia adversas spectantia plagas Mundi, in utrisque accendendum semper fuisse. Etiam, ubi plures in aedibus habitarent, secundum eorum (tam feminarum, quam virorum) numerum, Lumina accendenda; et incolae etiam unico, suum. Quinetiam nocte primâ, pro quolibet unicum Lumen; secundâ, pro quolibet duo; adeoqueve deinceps, ut tandem octo pro unoquoque ex familiis s. domibus singulis, nocte octavâ s. ultimâ lucerent; licet hac de re mos varius subinde esset. Atque Gemarae laudatae et Maimonidis sequaces sunt, in disciplina iam ade Encaeniorum festo ostensa Megillath Thainith praec. affirm. ex sancitis Scribarum 5. p. 250 col. 3. R. R. Moses Kotzensis, Iacob ben Aser, Ioseph Karo, R. Alphes, ad eum R. Nissim, David

Ganz, praeter Lud. Mutinensem de gli Riti Hebraici parte 3. c. 9. Manasseh Ben. Israel. Em Thesouro des praecettos c. 111. alios Rabbinorum Scriptores autem aliqui Christiani, derationenominis, Et accendêrunt Luminaria multa, et dixêrunt Festum Luminum, vel propter multitudinem Luminarim, vel quia tunc illuminaverat eos Deus sedentes in tenebris. Sic Historia Ecclesiastica, quam et sequuti Commentarii Thomae Aquinatis dicti et Hugo Karrensis, adicientes etiam illud de igne ad facrisicia caelitus tunc denuo dato (vide sis Iosephum Ben Gorion l. 4. c. 20.) quasi et inde nomen Festi Luminum ortum habuerit. Et demum, cum nec apud Iosephum, nec in Maccabaicis mentio aliqua deprehendatur lenticulae illius olei, sed tantûm accensionis sollennis adhibitae, 1. Maccab. c. 4. v. 50. sunt etiam apud Hebraeos, qui miraculo illi locum heic tribui nolint, ut R. Azarias Edomaeus Meor Enaiim Parte 3. c. 50. p. 163. 1. Vide Ioh. Selden. de Synedriis Vett. Hebr. l. 3. c. 13. §. 9. et supra Lucerna, ac Lumina: ut et infra aliquid ubi de Natali Die.